Từ
1/7/2013, việc đào tạo và sát hạch cấp giấy phép lái xe (GPLX) được
tiến hành theo hình thức mới với độ khó cao hơn trước rất nhiều. Trong
đó, bộ đề có nhiều câu hỏi hơn, thời gian thi rút ngắn, giám sát nghiêm
ngặt bằng camera…
Tất
cả đều hướng tới mục tiêu tăng cường kỹ năng cho lái xe và góp phần
giảm thiểu tai nạn giao thông (TNGT). Phóng viên báo Kinh tế & Đô
thị đã có cuộc trò chuyện với TS Trần Bảo Ngọc - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) xung quanh vấn đề này.
Thưa ông, nhiều người cho rằng, một trong những
nguyên nhân làm gia tăng các vụ TNGT nghiêm trọng trong thời gian gần
đây xuất phát từ công tác đào tạo và sát hạch cấp GPLX của chúng ta chưa
thực sự nghiêm túc. Có phải vì điều này mà Bộ GTVT quyết định siết chặt
hơn điều kiện thi sát hạch cấp GPLX?
- Không phải đến thời điểm này, hay vì TNGT nghiêm
trọng liên tục diễn ra trong thời gian gần đây mà Bộ GTVT mới triển khai
siết chặt vấn đề đào tạo, tổ chức sát hạch cấp GPLX. Vấn đề này đã được
Bộ chuẩn bị từ tháng 3/2012 với những lộ trình thực hiện từng bước rõ
ràng, với những nội dung như: Tăng cường công tác tổ chức đào tạo, sát
hạch, thanh kiểm tra công tác này; Quy định, xử lý trách nhiệm của những
người thực thi công vụ; Quản lý, chống GPLX giả… Và để thực hiện điều
này, ngày 12/3/2012, Bộ GTVT đã có Quyết định số 513/QĐ-BGTVT chính thức
phê duyệt đề án nâng cao chất lượng đào tạo sát hạch cấp GPLX góp phần
giảm thiểu TNGT và ùn tắc giao thông. Tiếp đó là các Thông tư số
18/2012/TT - BGTVT, "Ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Trung tâm
sát hạch lái xe cơ giới đường bộ" ngày 6/6/2012; Thông tư 46/2012/TT -
BGTVT, "Quy định về đào tạo, sát hạch, cấp GPLX cơ giới đường bộ", ngày
7/11/2012… Thay đổi bộ đề thi là một bước tiếp theo của lộ trình nâng
cao chất lượng đào tạo, sát hạch, cấp GPLX góp phần giảm thiểu tai nạn
và ùn tắc giao thông.
Học viên đang thực hành tại Trung tâm đào tạo lái xe 464 Âu Cơ, Hà Nội
Theo đề án này, công tác tổ chức thi sát hạch cấp GPLX có điểm gì mới so với trước, thưa ông?
- Điều đầu tiên phải nói đến là số lượng câu hỏi của
bộ đề thi sát hạch tăng lên 450 câu (tăng 45 câu) với GPLX ô tô và 150
câu với xe máy (tăng 30 câu). Đặc biệt, trong bộ đề thi trắc nghiệm lần
này sẽ không có tình trạng các đáp án cùng đúng hoặc cùng sai mà trong 4
phương án trả lời sẽ có 2 phương án đúng, và người thi phải đánh dấu
vào cả hai mục đó mới được chấm điểm. Mỗi người sẽ thi 30 câu lý thuyết
trong 20 phút trên máy tính.
Phần thi thực hành sát hạch lái xe trong hình, sân
tập lái được điều chỉnh lại, cụ thể thu hẹp chiều rộng đường vào nhà xe.
Đáng chú ý là thời gian thi nội dung này được rút ngắn xuống còn 15
phút, giảm 5 phút so với trước đây. Điều đó đòi hỏi người thi phải khéo
léo, có kỹ năng xử lý nhanh, tốt.
Việc công khai minh bạch tại các điểm sát hạch vẫn là
vấn đề nhiều người quan tâm, theo đề án mới, vấn đề này sẽ được xử lý
thế nào, thưa ông?
- Ngoài các điểm mới như tôi đã nói ở trên, tại các
trung tâm sát hạch sẽ lắp đặt thêm màn hình LCD 32 inch để công khai quá
trình thi và kết quả sát hạch lái xe. Trong phòng thi lý thuyết, trên
sân và xe ô tô sát hạch lái xe sẽ được lắp các thiết bị camera, thiết bị
lưu trữ âm thanh, hình ảnh quá trình sát hạch. Tất cả hình ảnh thi sẽ
được truyền ra màn hình tại phòng chờ để mọi người có thể xem, theo dõi,
giám sát. Đặc biệt, khi học viên thi xong phần thi nào, kết quả sẽ được
thông báo ngay qua loa phát thanh và màn hình ở phòng chờ. Hình ảnh quá
trình sát hạch sẽ được in cùng kết quả thi.
Đề án mới bổ sung nhiều điểm mới, vậy Bộ đã có sự chuẩn bị gì về nội dung chương trình đào tạo và sát hạch?
- Để chuẩn bị cho chương trình thi sát hạch cấp GPLX
mới này, Bộ GTVT đã ban hành một loạt giáo trình mới, bổ sung thêm nội
dung văn hóa giao thông trong môn đạo đức người lái xe và vấn đề sơ cứu y
tế. Đồng thời yêu cầu mỗi trung tâm đào tạo sát hạch lái xe phải bố trí
thêm xe số tự động, để người học ngoài học về nội dung này còn được
thực hành nhiều hơn.
Theo đánh giá của ông, với hình thức đào tạo và sát
hạch mới có thực sự đánh giá đúng chất lượng, hạn chế những hiện tượng
tiêu cực và đảm bảo công bằng cho thí sinh?
Từ 1/7, Bộ GTVT đã áp dụng việc cấp GPLX
mới, làm bằng vật liệu PET. Vật liệu này giúp giảm thiểu được tình trạng
làm giả bằng, đồng thời tích hợp ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác quản lý. Mỗi công dân Việt Nam sẽ chỉ được cấp một số hiệu
GPLX, công an có thể dễ dàng kiểm tra được thông tin người dùng bị mất
hay bị thu bằng lái xe khi nhập số liệu và kiểm tra được trên hệ thống
máy tính toàn quốc. Đây cũng là một bước trong việc nâng cao chất lượng
đào tạo, sát hạch, cấp GPLX góp phần giảm thiểu tai nạn và ùn tắc giao
thông.
|
- Mục tiêu của việc sát hạch là lựa chọn được những
thí sinh có khả năng lái xe an toàn: đủ kiến thức, kỹ năng, có thái độ
tốt. Việc tăng số lượng câu hỏi về mặt lý thuyết, tăng độ khó, giảm thời
gian thực hành, sẽ buộc người học chuẩn bị kỹ hơn về kiến thức, kỹ năng
phản xạ và xử lý tình huống. Đồng thời quá trình học và đào tạo cũng
phải cẩn thận, chỉnh chu hơn. Học viên phải tập trung, dành nhiều thời
gian ôn luyện, thực hành. Giáo viên phải đảm bảo sao cho người học nắm
được bản chất vấn đề, không học mẹo, học tủ. Bên cạnh đó, việc giám sát
bằng các thiết bị camera, thu tiếng, thu hình, công khai hình ảnh để mọi
người theo dõi, giám sát. Thậm chí, camera có thể chụp ảnh ngẫu nhiên
trong quá trình thi, góp phần nâng cao ý thức tự giác của học viên và
sát hạch viên, tránh tình trạng thi hộ, gian lận, đảm bảo công bằng cho
thí sinh. Mặt khác, cũng tạo kênh giám sát ngược lại sát hạch viên và
trung tâm đào tạo từ chính những học viên. Các cơ sở đào tạo lái xe, sát
hạch viên sẽ phải dạy đúng, dạy đủ thời gian, nội dung cho người học,
trong quá trình thi không chấm sai, đánh trượt thí sinh. Chương trình
giảng dạy, thời gian thời lượng cũng phải được công khai trên bảng tin
của trung tâm sát hạch và ghi rõ trong hợp đồng đăng ký dự thi. Trung
tâm có trách nhiệm ký và thanh toán hợp đồng cho thí sinh theo quy định
Thông tư 46.
Như vậy, chắc chắn sau khi kết thúc khóa học, người
được cấp GPLX sẽ có kỹ năng thành thục, khả năng xử lý tình huống nhanh
nhạy, lái xe ngoài thực tế sẽ an toàn hơn. Ý thức thi cử tốt, ý thức
tham gia giao thông của lái xe hiện có tốt không, thưa ông?
- Độ tin cậy của quy trình thi mới này rất cao vì
ngoài giám sát qua hình ảnh, quá trình thi vẫn thực hiện việc kiểm tra
thí sinh qua chứng minh nhân dân trước khi thực hiện các nội dung. Ngoài
ra còn có các khâu khớp danh sách từ lúc đăng ký, đến lúc kiểm tra để
cấp bằng chứng chỉ hoàn thành sơ cấp nghề trước khi tiếp tục được thi
cấp GPLX cũng được làm khép kín, nhập dữ liệu bằng công nghệ thông tin,
tránh tình trạng danh sách chui, bổ sung không học mà vẫn đi thi. Tuy
nhiên, chúng tôi cũng đang theo dõi, thu thập thêm các thông tin đánh
giá phản hồi của người học, người thi xung quanh bộ đề mới và hình thức
thi để điều chỉnh dần.
Nói chung, việc tăng câu hỏi, giảm thời gian thi và
lắp đặt camera trong thi sát hạch cấp GPLX để nâng cao chất lượng đào
tạo lái xe và hướng đến mục tiêu cuối cùng là đảm bảo trật tự an toàn,
giảm thiểu TNGT.
-----------------------------------------------