Để trò hành xử đúng mực thì trước hết thầy phải là tấm gương.
LTS: Từ vụ thầy trò
đánh nhau trên bục giảng tại Trường THPT Nguyễn Huệ (Bình Định), tuy
đều thống nhất đánh giá “thầy không tròn, trò không trọn” nhưng nhiều
chuyên gia cho rằng truyền thống tôn sư trọng đạo cũng cần được nhìn
nhận lại cho phù hợp với xã hội hiện đại… Pháp Luật TP.HCM xin
giới thiệu bài viết của ThS Lê Thị Lan Anh - Phó Viện trưởng Viện Phát
triển Giáo dục và Trí tuệ Việt. Đồng thời mời bạn đọc góp thêm ý kiến.
Trước tiên phải khẳng định rằng tôn sư
trọng đạo là truyền thống từ ngàn xưa của ông cha ta. Tinh thần đó được
lưu giữ và truyền từ đời này qua đời khác, từ thế hệ học trò trước sang
thế hệ học trò sau. Thời gian gần đây, một số hiện tượng mặt trái của
giáo dục nhận được rất nhiều quan tâm của dư luận như clip thầy trò tát
nhau, clip bảo mẫu hành hạ trẻ em… Đó là những hạt sạn trong ngành giáo
dục mà không một người quản lý nào mong muốn xảy ra. Tuy nhiên, nó đã
xuất hiện khiến chúng ta cần có sự nhìn nhận, đánh giá đúng mức về hai
chữ “trọng đạo”, “tôn sư”.
Thầy đánh trò: Tự đánh mất đạo làm thầy
Nghề giáo như một nghệ nhân uốn cây non.
Cây còn nhỏ, sử dụng phương pháp và cách thức phù hợp để cây trưởng
thành khỏe mạnh, hướng về phía ánh sáng. Khi cứng cáp hơn, cây cần được
chăm chút, tưới bón sao cho từng bước đương đầu được với sóng gió cuộc
đời. Để trở thành người thầy giỏi, xuất sắc cũng là cả một nghệ thuật.
Người thầy vốn là tấm gương để học trò noi theo. Hằng ngày thầy giảng
những tri thức, triết lý sống, lời hay ý đẹp thì chính thầy cũng cần
biết tiết chế, kìm nén cảm xúc giận dữ. Nghề giáo đòi hỏi một sự chuẩn
mực lớn hơn rất nhiều so với ngành nghề khác. Bởi vậy, dạy học trò đã
khó, phạt học trò còn khó hơn. Khi người thầy thiếu tiết chế, tức giận
đến mức đánh học trò đó là một hành động thiếu kiểm soát, phản khoa học,
tạo thành tấm gương mờ đối với trò. Thầy không được trò phục là tự đánh
mất cái đạo làm thầy.
Thầy cô dạy THPT không chỉ là thầy mà còn cần là bạn của trò.
Người thầy cũng là người bạn
Với học sinh cấp THPT, các em đã định
hình cho mình quan điểm sống, lối sống, nhân cách, phân biệt đúng, sai
rất rõ ràng. Đồng thời, tâm lý trẻ độ tuổi này cũng rất hiếu thắng, nóng
vội, dễ có những hành động bột phát, thiếu kiểm soát. Người thầy dạy
THPT không chỉ là thầy mà còn cần là bạn của trò - một người bạn lớn gần
gũi, yêu thương, chia sẻ với các em.
Việc thầy “dạy” trò bằng những cái tát
liên tiếp vô hình trung đã tự vả vào mặt mình, hoàn toàn đánh mất hình
ảnh mô phạm của người thầy. Hành động đánh trả lại thầy cũng phản ánh
phần nào “tấm gương” thầy ngay tại thời điểm đó. Thầy không giữ lễ thì
khó mà dạy trò phải “tôn sư”.
Ít có quốc gia nào trên thế giới có ngày
tôn vinh các nhà giáo như ở Việt Nam. Điều đó thể hiện truyền thống
“uống nước nhớ nguồn”, “tôn sư trọng đạo” của dân tộc. Song, mỗi giai
đoạn lịch sử, cách chúng ta tri ân thầy cô lại khác nhau. Thời chúng
tôi, đến dịp 20-11, cả lớp góp chung tiền hoặc trích quỹ lớp để bàn nhau
mua những món quà giản dị tặng thầy cô như sổ ghi chép, bút, khăn quàng
cổ, mũ, găng tay; sang trọng hơn là vải may áo dài, tranh treo tường…
Gần đây, 20-11 dường như không chỉ là
của trò nữa mà nó còn là mối bận tâm của cả gia đình trò. Bên cạnh những
cách tặng quà, tặng hoa truyền thống, nhiều cha mẹ không biết vì vô
tình hay hữu ý đã tặng “hoa đồng tiền” cho thầy cô trước sự chứng kiến
của con trẻ. Những đoạn hội thoại của cha mẹ đại loại như: “Không biết
tặng gì cho cô giáo nhỉ?”, “Cái này rẻ quá sợ cô không vui”, “Mẹ bận lắm
không mua được quà đâu, con mang phong bì đến tặng cô”… đã gieo vào trẻ
cách nghĩ khác đi về ý nghĩa tri ân ngày Nhà giáo Việt Nam. Để dạy trò
hiểu, cảm nhận, hành động bằng lòng biết ơn chân thành, hành xử đúng mực
thì chính người lớn - cha mẹ, thầy cô phải là người nêu gương.
-----------------------------------------------